Was betrübst du dich, meine Seele (Heinrich Schütz)

 

Was betrübst du dich, meine Seele,

und bist so unruhig in mir.

Harre auf Gott, denn ich werde ihm noch danken,

dasz er meines Angesichtes Hülfe und mein Gott ist.

Was betrübst du dich, meine Seele?

 

O hilf, Christe, Gottes Sohn (Heinrich Schütz)

 

O hilf, Christe, Gottes Sohn, durch dein bitter Leiden,

dasz wir dir stets untertan all Untugend meiden,

deinen Tod und sein Ursach tief gebeugt bedenken,

dafür, wiewohl arm und schwach, dir Dankopfer schenken.

 

Muziek voor de Goede Week (Johann Michael Haydn)

 

Tenusti manum dexteram mea,               Gij houdt mij bij de rechterhand

et in voluntate tua deduxisti me               gij leidt mij naar uw wil

et cum gloria assumpsisti me.                 gij herstelt mij in eer.

Quam bonus Israel                                Hoe goed zijt gij, God van Israel,

Deus rectis corde:                                 voor de rechtzinnigen:

mei autem pene moti sunt pedes             mijn voeten waren bijna gestruikeld

pene effusi sunt gressus mei:                  mijn schreden bijna uitgegleden:

quia zelavi in peccatoribus                     want ik was jaloers op de zondaars

pacem peccatorum videns.                    als ik de vrede van die zondaars zag.

 

In monte Oliveti oravit ad patrem:           Op de Olijfberg bad hij tot zijn vader:

Pater si fieri potest                                 Vader, indien het mogelijk is

transeat a me calix iste.                          laat deze kelk aan mij voorbij gaan.

Spiritus quidem promptus est                De geest is wel gewillig,

caro autem infirma.                                maar het vlees is zwak.

Fiat voluntas tua.                                   Uw wil geschiede.

Vigilate et orate,                                    Waakt en bidt,

ut non intretis in tentationem.                  opdat gij niet in bekoring valt.

 

Omnes amici mei dereliquerunt me,        Al mijn vrienden hebben mij verlaten,

et praevaluerunt insidiantes mihi.            die mij belaagden kregen de overhand.

Traditit me quem diligebam.                   Hij die mij beminde heeft me verraden.

Et terribilibus oculis plaga crudeli           En na mij met woedende blikken en

percutientes aceto potabant me.             vreselijke wonden te hebben geslagen

Inter iniquos projecerunt me,                  hebben ze mij met azijn gelaafd.

et non pepercerunt animae meae.            Ik werd tot misdadigers gerekend,

                                                            zij hebben mijn leven niet gespaard.

 

 

Tenebrae factae sunt                              De duisternis viel in

cum crucifixissent Jesum Judaei.            toen Jesus was gekruisigd.

Et circa horam nonam                            En omstreeks het negende uur

exclamavit Jesus voce magna:                riep Jesus met luide stem:

Deus meus,                                           Mijn God,

ut quid me dereliquisti?                          waarom hebt gij mij verlaten?

Et inclinato capite                                  En hij boog het hoofd

emisit spiritum.                                      en gaf de geest.

Exclamans Jesus voce magna ait:           Jesus riep met luide stem en sprak:

Pater, in manus tuas                               Vader, in uw handen

commendo spiritum meum.                    beveel ik mijn geest.   

Et inclinato capite                                  En hij boog het hoofd

emisit spiritum.                                      en gaf de geest.

 

O vos omnes qui transitit per viam:        O, gij allen die voorbij gaat:

attendite et videte,                                  aanschouw en ziet,

si est doler similis                                  of er een smart is

sicut dolor meus.                                   zoals mijn smart.

Attendite, universi populi,                      Ziet, alle volken,

et videte dolorem meum.                        aanschouw mijn smart.

 

Ecce quomodo moritur justus,               Ziet hoe de rechtvaardige sterft,

et nemo percipit corde;                          en niemand neemt het ter harte;     

et viri justi tolluntur                                rechtvaardigen worden weggerukt,

et nemo considerat.                               en niemand merkt het op.

A facie iniquitatis                                   Voor het aangezicht van het kwaad

sublatus est justus.                                werd de rechtvaardige gedood.

Et erit in pace memoria ejus.                  Maar men zal aan hem denken in vrede.

Tamquam angnus coram tondente se      Voor de betrokkene verstomde hij

obmutuit, et non aperuit ossum;             als een lam, hij opende niet zijn mond;

de angustia                                            uit de kwelling van het gerecht

et de judicio sublatus est.                       werd hij  weggenomen.

 

 

 Heinrich Schütz was een Duitse componist, ensembleleider en, van origine, organist. Op het gebied van met name kerkmuziek wordt hij over algemeen beschouwd als de belangrijkste luthers-protestantse componist voor Johann Sebastian Bach. Daarnaast geldt hij als een van de belangrijkste componisten van de 17e eeuw. Hij schreef de eerste Duitse opera, Dafne, opgevoerd in Torgau in 1627. De muziek hiervan is verloren gegaan.

 

 

Johann Michael Haydn was een Oostenrijkse componist en de jongere broer van de veel bekendere Joseph Haydn. Hij componeerde voornamelijk kerkmuziek en daarnaast een aantal symfonieën, partita’s orgelwerken en kamermuziek. Hij behaalde met componeren echter zelden tot nooit het niveau van zijn oudere broer Joseph. In 1762 werd hij benoemd tot concertmeester en dirigent van de bisschop in Salzburg.